Ege pamuğa yeniden dönüyor

Türkiye, pamuk yetiştiriciliğinde eski gücüne kavuşuyor. Beyaz altın olarak tabir edilen ve geçmiş yıllarda Türk ekonomisinin dinamosunu oluşturan pamuk yine eski günlerine dönmeye başladı. Ulusal Pamuk Konseyi Başkanı ve İzmir Ticaret Borsası Meclis Başkanı Barış Kocagöz, Türkiye’de pamuk dikim alanlarının genişlediğini ifade etti.

Türkiye, pamuk üretiminde aşama aşama eski güçlü konumuna gelirken, eşik olarak koyduğu 1 milyon ton üretim miktarını da yakalamak üzere. Son 2 yıldır pamuk ekim alanlarında görülen artış trendi bu yıl yüzde 20 gibi yüksek artış oranıyla yaklaşık 500 bin hektar alana ulaştı. Ulusal Pamuk Konseyi Başkanı Barış Kocagöz, olumsuz seyreden mevsim şartlarına rağmen bu sezon 850-900 bin ton rekolte bekliyor. Bu miktar ile Türkiye, 2001 yılında 935 bin tonluk pamuk üretimini yeniden yakalama aşamasına gelirken, uygulanan destek programlarıyla kısa sürede 1 milyon ton olarak belirlenen eşik hedefi de geçmiş olacak.  

Bir dönem pamuk ihracat eden bir ülkeyken, rekabetçi üretim koşullarını kaybettiği için üretimi 935 bin tonlardan 380 bin tonlara gerileyen ve  net ithalatçı konuma düşen Türkiye’de, son yıllarda çiftçiler hızla yeniden pamuk yetiştiriciliğine yöneldi.

Ülke genelinde pamuk ekimine ayrılan tarım alanları 2015 yılında yüzde 9, 2016 yılında ise yüzde 15 iken, oran bu yıl yüzde 20 gibi ciddi seviyeye ulaştı. Bir dönemin beyaz altını olarak görülen pamuk ekimini uzun yıllardır bırakmış olan Bergama, Nazilli, Köşk, Denizli, Torbalı’daki Egeli üreticinin yeniden ürüne dönmüş olması ise geleceğe dair umutları güçlendiriyor. 

Türkiye’nin toplam pamuk ekim alanının 425 bin hektardan bu yıl 500 bin hektara ulaştığı tahmin ediliyor. Pamuğun en çok üretildiği 2001 yılında 710 bin hektar alanda yapılan üretimle 935 bin ton ürün elde edilmişti. Bugünki verimle aynı alanda 1 milyon 400 bin ton ürün elde etmek mümkün. 

Uluslararası Pamuk İstişare Komitesi (ICAC)’nin verilerine göre, 2015-2016 sezonunda Türkiye, pamuk ekim alanı yönünden dünyada dokuzuncu, birim alandan elde edilen lif pamuk verimi yönünden ikinci, pamuk üretim miktarı yönünden yedinci; pamuk tüketimi yönünden dördüncü, pamuk ithalatı yönünden beşinci ülke oldu.

Türkiye yeniden güçlü üretici oluyor

Türkiye’nin pamuk üretiminde de eski güçlü konumuna doğru hızla gelmeye başladığını söyleyen Ulusal Pamuk Konseyi Başkanı Barış Kocagöz, bu yıl ekim alanlarında yüzde 20 artış olduğunun gözlemlendiğini söyledi. Geçtiğimiz yıl kar eden üreticinin bu yıl pamuğa ayırdığı alanları arttırdığına işaret eden Kocagöz, “ Bizim tespitimize göre Türkiye’de pamuk ekim alanlarında yüzde 20 gibi bir artış var. Bu alan olarak da 700-800 bin dönüm artışa tekabül ediyor. Rekoltenin ise 850 bin- 900 bin tonlara ulaşacağı bir sezon bekliyoruz. Üretici geçtiğimiz yıl kar da edince bu yıl ürüne eğilim daha fazla oldu. Bergama, Manisa, Koçarlı, Nazilli, Torbalı,  Köşk, Denizli; bu bölgeler Ege’nin önemli pamuk üretim alanlarına sahipken, üreticisi uzun yıllardır bu ürünün yetiştiriciliğini terk eden yerler. Bu yıl ise bu bölgelerde pamuk yetiştiriciliğinde çok ciddi artışlar var. Buralarda pamuk ekiminde en az 3 yıl kalıcılığı sağlarsak, biz 1 milyon ton eşik hedefine çok rahat ulaşacağız” diye konuştu.

Türkiye 2001 yılında ürettiği miktara bu yıl yaklaşıyor

Türkiye’nin pamuk üretiminde rekabetçi olduğu 2001 yılında 935 bin ton üretim miktarına ulaştığını, sonraki yıllarda ise rekabetçiliğini kaybederek pamuk yetiştiricisini ve üretim alanlarını hızla kaybederek, rekoltenin 2008 yılında 383 bin tona gerilediğine dikkat çeken Kocagöz, şu değerlendirmeyi yaptı: “ Pamuk yetiştiriciliğine ilginin artmasında kurun önemli etkisi var ama Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın, son 3-4 yıldır pamuk üretiminin arttırılması için kararlılıkla uyguladığı destekleyici programların etkisi daha büyük.  Çok doğru politikalar uygulandı. Bu yapılırken dünya fiyatlarının da desteklemesi ile üretici geçtiğimiz yıl para kazandı. Biz Ulusal Pamuk Konseyi olarak pamuk desteklerinin 5 yıllık planlar dahilinde yapılması önerisi götürmüştük ancak Bakanlığın planlarını 3 yıllık sürelerle yapması sözkonusu. Yine mazot desteklerinin arttırılmış olması, sertifikalı tohuma verilen destekte gelinen nokta, pamuk prim destek fiyatının son yıllarda arttılması hem pamuk ekiminin artmasındaki önemli etkenler oldu.”

1 milyon ton eşik hedefe yaklaşılıyor

Barış Kocagöz, Ulusal Pamuk Konseyi olarak hep Türkiye’nin pamuk üretiminde yıllık 1 milyon ton miktarına ulaşması gerektiğini söylediklerini, şimdi kararlılıkla bu eşik hedefin yakalanmasına doğru gidiliyor olmasından büyük mutluluk duyduklarını belirterek, “ En önemli şey Ege Bölgesi’nde pamuğu uzun yıllardır bırakan bölgelerin bu sene ilk defa pamuğa dönmüş olması. Bu bölgelerde üreticiyi 3 yıl boyunca pamuk yetiştiriciliğinde tutabilirsek çok kısa sürelerde 1 milyon ton seviyesini aşabiliriz.  Aslında lisanslı depocuğulun önü açıldı. Ciddi destekler geliyor. Onlar yavaş yavaş hayata geçecek. Türkiye artık çağdaş pazarlamayı önemsiyor. Lisanslı depoculukta mevcut kapasiteler yetmeyecek. Gümrük Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nın ciddi çalışmaları var. Ürün İhtisas Borsası’nın işlevselliği de sağlanabilirse pamuk üretiminin artmasına çok büyük katkı sağlayacağı kesin” dedi.

Hava şartları olumsuz etkiliyor

Barış Kocagöz, her şey yolunda giderken, Haziran ayında serin ve yağışlı geçen hava şartlarının ise pamuktaki tek olumsuzluk olduğuna vurgu yaparak, “ Pamuğun henüz filizlendiği bu dönemde haziran ayında görülmemiş derecede serin ve yağışlı seyreden hava şartları üründe kuruma ve erime yapıyor. Şu aşamada üründe büyük zararlar söz konusu. Ürünü yeniden eken üreticiler var” diye konuştu.