TCDD zarar ediyor, müteahhitler cebini dolduruyor

Kolin-Limak-Cengiz İnşaat tarafından yapılan ve 2016 yılında açılan Ankara YHT Garı için 14 yıl yolcu garantisi verildi. Yolcu başına 1,5 (bir buçuk) ABD Doları + KDV, garanti edilen yolcu sayısını aşması durumunda ise aşan kısım için yolcu başına 0,5 ABD Doları + KDV ödeneceği taahhüt edildi. Buna göre son 5 yılda toplamda 22 milyon yolcu garantisi verilirken, gerçekleşen yolcu sayısı ise 8 milyon 579 bin 441 oldu. TCDD aradaki 13 milyon 420 bin 559 yolcu için KDV hariç 33 milyon 352 bin 545 dolar ödedi.

14 YILDA 106 MİLYON YOLCU GARANTİSİ VERİLDİ

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) İzmir Milletvekili Atila Sertel, raylı sistem yük ve yolcu taşımacılığında tekel olmasına rağmen her yıl milyarca lira zarar eden TCDD’nin ballı sözleşmelerle belli müteahhitlere para akıttığını belirterek, “TCDD 2021 yılında 4 milyar 34 milyon, eski parayla 4 katrilyon 34 trilyon zarar etti. Bu yıl da 4 milyara yakın zarar bekleniyor. Son 9 yıldaki zararı 24 milyar lirayı geçti. Zararın sebebi kötü yönetim, liyakatsiz kadrolar ve ballı ihaleler verilen müteahhitler. Ankara’da Kolin-Limak-Cengiz İnşaat ortaklığıyla yaptırılan YHT garı için verilen yolcu garantisi nedeniyle TCDD tarafından son 5 yılda 33 milyon 352 bin 545 dolar ödendi. Ankara YHT garını yapan bu gruba dolar bazında 14 yıl boyunca toplam 106 milyon yolcu garantisi ödemesi taahhüt edildi. Bu gar kullanılsa da kullanılmasa da kalan 9 yıl boyunca milyonlarca dolar ödenmeye devam edilecek” diye konuştu. 

Yap-İşlet-Devret Modeliyle yapılan köprüler, otoyollar, havalimanları, hastaneler ve garlar için “Milletin cebinden para çıkmayacak” denildiğini hatırlatan CHP İzmir Milletvekili Atila Sertel, “Araç ve yolcu garantisi için yandaş müteahhitlere her yıl ödenen milyon dolarlar, milyarca liralar kimin cebinden çıkıyor? Sayın Cumhurbaşkanı, milletin cebinden para çıkıyor hem de dolar olarak çıkıyor. Ankara YHT Garı’nın bedelini maliyetinin kat be kat üstünde ödeyen Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarıdır. Bu tren garını TCDD veya devlet kendi bütçesinden yapamaz mıydı” dedi.

“YAP-İÇ ET- DEVRET PROJELERİ”

KİT Komisyonu’nda Ankara YHT Garı yolcu garantisi ile ilgili sorduğu soruya TCDD yönetimi tarafından verilen yanıtı paylaşan CHP İzmir Milletvekili ve KİT Komisyonu üyesi Atila Sertel, şu bilgileri verdi:

“Beşli grubun üç ana aktörü tarafından yapılan Ankara YHT Garı, diğer birçok projede olduğu Yap-İşlet-Devret projesi değil ‘Yap-İç et-Devret’ projesi niteliğinde. 2016 yılında hizmete açılan Ankara YHT Garı için para muslukları Kolin-Limak-Cengiz grubuna akıtılıyor. Toplamda 14 yıl boyunca yolcu garantisi verildi. Buna göre 2016-2017 yılı için 2 milyon yolcu garantisi verildi.  Gerçekleşen yolcu sayısı 2 milyon 207 bin 230 oldu. Yolcu garantisi için KDV hariç 3 milyon 103 bin 615 dolar ödendi. 2017-2018 yılı için 2 milyon yolcu garantisi verildi. Gerçekleşen yolcu sayısı 2 milyon 497 bin 861 kişi oldu. Yolcu garantisi için KDV hariç 3 milyon 248 bin 930 dolar ödendi. 2018-2019 yılı için 5 milyon yolcu garantisi verildi. Gerçekleşen yolcu sayısı ise 1 milyon 933 bin 129 oldu. Yolcu garantisi için KDV hariç 7 milyon 500 bin dolar ödendi. 2019-2020 yılı için 5 milyon yolcu garantisi verildi. Gerçekleşen yolcu sayısı ise 1 milyon 91 bin 881 oldu. Yolcu garantisi için KDV hariç 7 milyon 500 bin dolar ödendi. 2020-2021 yılı için 8 milyon yolcu garantisi verildi. Gerçekleşen yolcu sayısı ise yalnızca 849 bin 340 kişi oldu. Yolcu garantisi için KDV hariç 12 milyon dolar ödendi. Son 5 yılda toplamda 33 milyon 352 bin 545 dolar ödendi. Doların artışı da göz önüne alındığında yıllara göre dolar kuru hesabıyla 221 milyon Türk Lirası’ndan fazla bir ödeme yapıldı. Rakamlar da gösteriyor ki gerçekleşen yolcu sayısı ile hedeflenen yolcu sayısı arasında dağlar kadar fark var. Aradaki farkı da halkımız kendi vergilerinden, cebinden ödüyor.”