Santorini’nin patlama izleri Çeşme’den çıktı!

Denizhan Güzel/Özel Haber

 Ankara Üniversitesi Mustafa V. Koç Deniz Arkeolojisi Uygulama ve Araştırma Merkezi liderliğinde, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile işbirliği içinde yürütülen kazılar, tarihteki en büyük doğal felaketlerden Santorini adasında patlayan yanardağa ait çarpıcı bulguları ortaya çıkardı.

 Çeşme-Bağlararası’ndaki kazılar, MÖ 1500 civarında Santorini (Thera) adasında patlayan volkanın yarattığı dev tsunamilerin izleri Çeşme’de gün yüzüne çıkıyor.

 Arkeoloji Haber’de yayımlanan makaleye göre, Çeşme’de 2009-2019 yılları arasında önce Prof. Dr. Hayat Erkanal ve sonrasında Prof. Dr. Vasıf Şahoğlu tarafından gerçekleştirilen bu kazılar, Amerika Bilimler Akademisi Dergisi’nde (PNAS) 2022'de yayımlandı. Bu çalışma, Thera volkanının patlamasının Ege Bölgesi’nde yaratığı yıkımın boyutlarını ortaya koyuyor.

 Tsunaminin ilk kurbanı ve volkanik küller ilk kez Türkiye'de kanıtlandı!

  Patlamanın yarattığı tsunamiler sırasında hayatını kaybeden ve kazılar sırasında bulunan genç bir erkeğin iskeleti de insanlık tarihinin gördüğü en büyük bu doğa olayının bu güne kadar tespit edilen ilk kurbanı olarak kayda geçti. Ayrıca, bu keşif, tahmin edilenin aksine çok daha güçlü ve büyük bir doğa olayının izlerini gözler önüne seriyor. Çeşme, Ege kıyılarında bu doğal afetten en fazla etkilenen yerleşimlerden biriydi. Bu tür bir felaketin etkisiyle, Çeşme – Bağlararası bölgesinde bir süre boyunca yaşam durdu.

 Açığa çıkarılan bulgular, tsunami sonrasında hayatta kalan kişilerin, kayıplarını aramak ve kurtarmak amacıyla birçok çukur açtıklarını, bu çukurların ise daha sonra gelen tsunami dalgalarıyla dolarak binlerce yıl boyunca korunduğunu ortaya koydu.

 Çeşme – Bağlararası’nda bulunan insan iskeleti, bu çukurların birinin altında tespit edildi Bu olaydan kurtulanlar olasılıkla kayıp kişiyi aramış, ancak yeterince derin kazmadıkları için onun cesedini bulamamış olmalılar.

 Bir Tunç Çağı yerleşim olan Çeşme-Bağlararası kazılarında bulunan kül tabakası ise, yaklaşık 3500 yıl önce patlayan Santorini volkanını işaret ediyor.

 Çeşme, bu büyük doğal afetin etkisiyle Ege kıyılarındaki birçok yerleşim gibi yıkıldı. Çeşme-Bağlararası’ndaki yeni bulgular, bu patlamanın ve tsunami dalgalarının çok daha büyük bir felakete yol açtığını gözler önüne seriyor.

Kaynak: V. Şahoğlu, J.H. Sterba, T. Katz, Ü. Çayır, Ü. Gündoğan, N. Tyuleneva, İ. Tuğcu, M. Bichler, H. Erkanal, B.N. Goodman-Tchernov, Volcanic ash, victims, and tsunami debris from the Late Bronze Age Thera eruption discovered at Çeşme-Bağlararası (Turkey), Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A.

119 (1) e2114213118,