Yarın dolunay var..
Aya iyi bakın..
Tanıdık isimler göreceksiniz!.
Üstelik bizden..
Mesela Atatürk..
Mesela Fatih Sultan Mehmet..
Mesela Toroslar..
Oradalar..

*. *. *

Ayın yüzeyindeler..
Ay’ın kuzey yarımküresinde ve sağ tarafa iyi bakın..
Orada Toros(Taurus) Dağlarını göreceksiniz..
Huzur denizi ile Buhran denizi arasında..
Toroslar'ın güney batısında Atatürk Krateri durmakta..
Yaklaşık 29 kilometre çapında..
Kocaman..
Halka şeklinde..
Derin bir krater..
İki astronom H. P. Wilkins ve Patrick Moore'ın 1958 yılında hazırladıkları Ay Atlası'nda bu kraterin adı "Atatürk Krateri" olarak tescil edildi..
Orada duruyor..
Çıplak gözle izleniyor..

*. *. *

Yine Toroslar'ın yanında çapları 60 kilometreyi bulan iki tepe var..
Onların isimleri de Fatih Sultan Mehmet ve Ali Kuşçu Kraterleri..
Fatih Sultan Mehmet'i tanımayan yok.
Ali Kuşçu,(Ali Bin Muhammed) Timur ve Osmanlı İmparatorlukları'nın çok önemli bir astronomu..
Uzay bilimine katkılarından dolayı bir kratere onun adı verilmiş..

*. *. *

Şimdi Ay’ın kuzeybatı kenarına odaklanın..
Gözlemi biraz zordur..
Dikkatli bakmak gerekir..
Ay’ın bize görünen yüzündeki kenarına çok yakın bölgede halka şeklinde bir dağ ve tepeler var.
İşte sıradağ gibi görünen bu tepeler grubu 5 kraterden oluşuyor..
O kraterlerin isimleri Uluğ Bey..
Uluğ Bey Timur İmparatorlu'nun 4.sultanı..
Bir astronom..
O çağda rasathane kuran bir bilim adamı..
NASA onu da onurlandırmış..

*. *. *

Eğer teleskopunuz varsa daha uzaklardaki bizimkileri de görebilirsiniz..
Mesela Venüs’te Halide Edip Adıvar..
Merkür’de Mimar Sinan..
Satürn’de Harran Vadisi..
Mars'ta Sinop..
Ankara meteoru var mesela..
Mesela Dumlupınar astroidi..
Daha kimler kimler..
20'den fazla isim..
Uzaydaki bizimkiler..

*. *. *

Yıl 2017..
El oğlu uzayda güneş sistemimizin dışına çıktı..
Biz gök cisimlerindeki bizden isimlerle avunmaya çalışıyoruz maalesef..
Uzay konusunda çok çok gerilerdeyiz..
Bu çağda dünyanın yuvarlak olmadığını söyleyenimiz bile var..
Evrimi yasaklayanlar..
Bunu hak etmiyoruz..
Madem konu uzaydan açıldı..
Gerçek bir hikaye anlatalım o zaman..

*. *. *

Yıl 1580 idi..
Ocağın 21'i..
Sabah saatleri..
Karaköy açıklarındaki Osmanlı Donanması (Donanmayi Hümayun) Tophane sırtlarını topa tuttu..
Kaptan-ı Derya Kılıç Ali Paşa, sultan 3.Murad'ın fermanını yerine getiriyordu..
"Galata'daki şeytan yuvası bina tez elden yerle bir edile."
Dev kadırgalardan ateşlenen toplar şeytan yuvası(!) denilen binayı yerle bir etti..

3 yıl öncesi..
Osmanlı Sarayı'nın müneccimbaşı Takiyüddin Efendi, astronomiye meraklı bir alimdi..
Gökyüzünü, yıldızları gözlüyor, kayıtlar tutuyordu..
Osmanlı'da namaz saatleri ve kıble yönü astromik kayıtlara göre belirleniyordu.
O güne kadar Uluğ Bey'in kayıtları kullanılmıştı..
Ancak bunlar artık yetersiz kalıyordu.
Takiyüddin Efendi, padişah 3.Murad'ı bir rasathane yapılması halinde onun adına yeni kayıtlar tutacağı konusunda ikna etti..
Rasathanenin kurulması için izin aldı..
Kendisine hazineden 10 bin altın ödenek ayrıldı..
Ve tophane sırtlarında Osmanlı'nın ilk rasathanesini (Dar-ü'r Rasad-ül Cedid) kurdu..
Rasathanede araştırma ve gözlemler için gerekli bütün aletler vardı..
16 bilim adamı çalışıyordu..
Dönemine göre çok ince gözlemler ve başarılı hesaplamalar yapılıyordu..
Örneğin ekliptik ile ekvator düzlemi arasındaki açıyı bugünkine çok yakın şekilde 23 derece olarak hesapladılar..

Ancak o günlerde İstanbul semalarından bir kuyruklu yıldız geçmez mi?.
Önce bir deprem..
Ardından büyük bir veba salgını..
Fırsat bu fırsattı..
Takiyüddin Efendinin bilimsel çalışmalarını çekemeyen saraydaki örümcek beyinli yobazlar, Padişah 3.Murad'ı doldurmaya başladı..
"Sultanım, bu şeytan yuvası Dar-ü'r Rasad-ül Cedid'te çalışanlar meleklerin bacaklarını dikizliyor.."
"Yüce padişahımız, göklerin sırlarını örten perdeyi kaldırmak haşa uğursuzluk getirir.. Deprem ve veba bundandır."
Yobazların başı Şeyhülislam Kadızade Ahmet Şemsettin Efendi idi..
Şemşettin Efendi, 3.Murat’a "Yıldızların gözleminin felaket getireceğini, böyle bir gözlemevinin kurulduğu hiçbir devletin varlığını sürdüremediğini’’ söyledi..
Bunun üzerine sultan 3. Murad donanma komutanı Kılıç Ali Paşa'ya fermanı verdi.
"Meleklerin bacaklarının dikizlendiği Galata'daki şeytan yuvası bina tez elden yerle bir edile."

1580 yılının 21 Ocağında..
Galata'da topa tutulan o bina, 600 yıllık Osmanlı imparatorluğunun ilk ve tek rasathanesiydi..
O gün yerle bir edilen sadece bir bina değil, bilim, ilim ve gelecekti..

*. *. *

Yarın dolunay var..
Ay'a iyi bakın..
Tanıdık isimler göreceksiniz.
Üstelik bizden..
İyi seyirler..

(Sedat Kaya,Datça)
2 Kasım 2017