Okan Yüksel kaleminden…
O, ‘bir şiir vardır benden ileri’ der ve kendini ‘Şiir sever: Şadan Gökovalı’ diye tanımlar.
Gazeteciliğe başladığı tarih: 01.02.1959.
Bir Latin ozanına özenerek, “Başlangıçta daima şairler vardı” demişti Attilâ İlhan ve eklemişti:“Başlangıçta daima şairler olacaktır!”
O, “Yaşamım boyunca şiirin hep birkaç adım önümde gittiğinin ayırdındayım. Bende şiir, sevmeden bile öndedir” der ve anlatır; “Daha ortaokul öğrencisiyim; sürekli bir şeyler karalıyorum. En kafa dengi arkadaşlarıma okuyorum. Hep aynı şeyi soruyorlar:
– Bu şiirlerin kahramanı kim?
– Efendim?
– Yani kime yazıyorsun bunları?..
Demek, şiirlerin bir kahramanı olmalıymış, ona yazılmalıymış şiirler. Gözüme kestirdiğim bir kızın adını veriyorum. Onlar gibi siz de inanırsınız. Kendi sözüme kendim inanıyorum ve kıza sevdalanıyorum. Sonra mı? Sonra, her ne yazdıysam, bir aşk mektubu oluyor!”
Gökovalı’ya göre o zamanlar yazında ‘artistik nesir’ diye bir şey vardı. Şimdilerin ‘şiirsel düzyazı’sı… Belki ona özeniyordu. Sözgelimi şöyle şöyle diyordu:
“Bizim köyün sokaklarından / Eski urbacı geçmez Oya hanım! / Eskilerimizi satmayız biz, / Giyeriz!”
Ya da:
“Aşk ve güzellik ecesi Afrodit / Çok şanslıymış ki / Senden önce yaşamış!”
Veya:
“İnan ki canikom, / Avuçlarım kabardı, / Geleceğin günü / İple çekmekten!”
Şunu da yazıverir Gökovalı;
“Bu mu aşk dedikleri? / Seni bulduğum vakit / Kendimi yitirdim!..”
Anlatıda bir sıçrama yapıp, Dante gibi, yolun yarısını bulduğunda yazdıklarından iki örnek verir:
“Ben halkım hey! / Feleğin sillesini çok yemişim! / Kalem vermemişler elime, / Diyeceklerimi türkülerle demişim…”
Şadan Gökovalı’nın bu şiiri ne kadar övünse azdır, çok meşhur olmuştur. Kapak şiiri olmuştur, kitaplara önsöz olmuştur. Başta aziz dostu Kubilay Dökmetaş, Ahmet Günday ve Mazlum Nusret Kılıçkıran olmak üzere birçok Türk halk müziği sevdalısının diline pelesenk olmuştur. O, düşündükçe önemli bulur bu dörtlüğünü. Gelelim, Gökovalı’nın yine çok ünlü olan, konferanslara, saydam gösterilerine, yurtiçi gezilerine light motive olan “Dağlar Güzellemesi”ne:
Dağlar kanatlıydı eskiden.
Canları çektiğinde kalkar, diledikleri yere konarlardı.
Dağların böyle kalkıp konması, Toprakana’ya zor geliyor,
canını yakıyor, acıtıyordu.
Sonunda Tanrı acıdı da toprağa,
dağların kanatlarını kesti!
Dağların kopan kanatları bulut oldu.
Bundandır bulutların dağlara koşması…
Lisedeyken “Işık” adlı bir duvar gazetesi çıkarır, Aydın gazetelerinde “Okul Sayfa”ları hazırlar. O günleri de şöyle anlatır Gökovalı;
“- Anımsarım, Aydın’da bir sormaca (anket) yapılmış, bana da şiirle aramın nasıl olduğu sorulmuştu. Demiştim ki:
‘Yaşamımdan şiiri çıkarırsanız, geriye giysilerim kalır.’
On yıllar sonra İzmir’de öğrencilerim (Ben onlara meslektaşlarım derim.), benim için; “Google Şadan”, “Bilgisayar Şadan Hocamızdan daha mı iyi bilecek?”, “Canlı internet” falan derler.”
Günümüz şiirinin gülen sesi Sunay Akın’ın sık sık söylediği bir söz vardır:
“Şadan’ın neresine dokunsanız, şiir fışkırıyor!”
Bu övgü sözlerine katılıp katılmadığını söylemez Şadan Gökovalı, ama şiirin ilk sevgilisi olduğunu, ezbere çok şiir bilmesini, bu sevgiye borçlu olduğunu belirtir.
Süreçte şiir yazmaya uzak kalışını da şöyle anlatır Şadan Gökovalı; “Bazı yazın erleri, ‘Nazım’ı okuduktan sonra, daha iyisini beceremem.’ diye şiiri bırakmıştır ya; benim şiir yazmamı, en azından, yayımlamamı engelleyen, Ege Ekspres Gazetesi’nde on yılı aşkın süre sanat sayfası düzenlememdir. Günümüzde sanat sayfası yapanların hatalarından biri, her sayıda, en göze çarpan köşeye, kendi karalamalarını koymalarıdır. Okurlar ya da yolladığı şiir(ler) yayımlanmayanlar demezler mi:
– Benim şiirimi yayınlamayan adamın şiirlerine bak! Benimkiler bunlardan kat kat güzel!..
Şiirlerimi nihan (gizli) tuttuğum için hiç de pişman değilim. Türk şiirine en azından 50 kadar yeni şair kazandırdım. Onların ilk şiirleri “Gençlerle Başbaşa” sayfasında yayımlandı.
Oyumu şiirden yana kullanıyorum…”
SANA DOĞRU
Tanrı “dileğini söyle” dese
Ellerim sana doğru uzanır
Gönlüm bir gezgin olmak istese
Yollarım sana doğru uzanır
Kışın solup baharın yeşeren
Gelip geçenlere meyve veren
Ağaçsam yorguna kanat geren
Dallarım sana doğru uzanır
Yüreğini yumuşatıp bükmek için
Duygumu içimden sökmek için
Konuşup derdimi dökmek için
Dillerim sana doğru uzanır
Dinmez acım ömrümce ağlasam
Ağarır karalar ben bağlasam
Dağlarda kapuzlarda çağlasam
Sellerim sana doğru uzanır
Seni bir ömür boyu beklerim
Derdin derdim, mutun mutum derim
Tarla bahçe olsam çiçeklerim
Güllerim sana doğru uzanır
Şadan der: Senden nasıl bıkarım
Sensiz del’olur, dağa çıkarım
Kavuşamazsam kendimi yakarım
Küllerim sana doğru uzanır
YABAN GÜLÜNE SUNU
Saçların Amazon, olanca vahgiliğiyle
Gözlerin göl, orman gözlerin
Beklenmedik saldırıları beklerken
Artar yüreğimin tamtamları.
Böyle güzelsin de nasıl yaşıyorsun
Kıyıların balta görmemiş hiç
Nilüfer saflığındaki aklının
Gün yanığı teninde aşk
Çırılçıplak uyuyordur gözleri açık.
Bak, ben insanım, yüreğim var
Büyük kentler kızla doludur
Sen burda teksin, pek güzelsin
Kapa gözünü, aç avcunu
Sana kalbimi sunuyorum.
MUTLU ÇAĞRI
Seni düşündükçe sakallarım uzar off of!
Uykularımı kaçırırsın,
Beni sarhoş edersin,
Berduş edersin off!
Bir yürek açıyorum sana çiçek örneği
Tüm yollarımı açıyorum sana,
Kollarımı açıyorum,
Hadi koşsana!
Fakat yazık, sen duygusuzsun,
Kıpırdadığın yok yerinden,
oysa ben aşığım,
Allah saklasın beterinden!..
İSTİYORUZ
Yeter artık solup durduğumuz
Yeniden yeşermek istiyoruz.
Her gece düşlerde gördüğünüz
Yüceliğine ermek istiyoruz.
İnsan büyük olmaz büyümekle
Kalkınmaz her an uyumakla
Türk’e, çalışmak adlı yumakla
Güzel günler örmek istiyoruz.
Karanlığı aydınlatmak için
Miskinliği söküp atmak için
Önde gidenleri tutmak için
Canımıza varmak istiyoruz!
Talkını verip salkımı yutan
Ulusu yüzyıllarca uyutan
Ortaçağ karanlığında tutan
Kötüleri yermek istiyoruz.
Barsaklar delen açlığımızı
Tarla sanılan taşlığımızı
Ele güne muhtaçlığımızı
Tutup yere sermek istiyoruz.
Suçlulara hesap sormak için
Gerilemeyi durdurmak için
Hayını alnından vurmak için
Yayınızı germek istiyoruz.
Az mıdır bunca ağladığımız
Yabanın gönlünü eğlediğimiz
Ağaçlardan, bel bağladığımız
Yemişleri dermek istiyoruz.
Ata’nın yolundan ayrılmadan
Eğilip bükülüp kırılmadan
Uygarlık yolunda, yorulmadan
Türk’ü başta görmek istiyoruz!..