Tarih MÖ.4'dü..
Dorlar Ege ile Akdeniz'in buluştuğu Datça yarımadasının ucuna muhteşem bir kent kurdular..
Adını Knidos koydular..
Çağının en önemli bilim, sanat, kültür ve ticaret merkeziydi..
Güzel kokulu ağaçlarla yemyeşildi..
Daima çiçek açan ve yemiş veren mersin ağaçlarıyla çevriliydi..
Defnenin anavatanıydı..
Tarihçi Lusien'e göre , buradaki ağaçların hiçbirisi yaşlanmıyor, hep genç kalıyordu.
Biri askeri, diğeri ticari iki limanı vardı..
Ve iki tiyatrosu..
Tiyatroların biri 20 bin kişilikti..
Diğeri 5 bin kişilik..
Gezegenlerin hep aynı yörüngede hareket eden yuvarlak cisimler olduğunu ilk söyleyen astronom, matematikçi ve filozof Eudoxus, en iyi yontulmuş Çıplak Afrodit Heykeli’ni yapan heykeltıraş Praxiteles, diğer ünlü heykeltraşlar Skopas, Bryaxis ile dünyanın yedi harikasından biri olan Mısır’daki İskenderiye Feneri’nin mimarı Sastratos, doktor Euryphon ve ünlü ressam Polygnotos Knidos'da yaşamıştı..
Praxiteles'in Çıplak Afrodit Heykeli o kadar güzeldi ki, yüzlerce heykeltraş ve turisti kente çekiyordu..
Şehir planlaması muhteşemdi..
Hippodamos'un ızgara plan düzenine göre kurulmuştu..
Geniş ana caddeler..
Caddelere dik inen sokaklar..
..Ve hem bir caddeye, hem de bir sokağa cephesi olan evler..
Hakça ve adaletli bir şehir planıydı..
Doğu-batı doğrultusunda birbirine paralel dört geniş cadde, kuzey-güney doğrultusundaki bir cadde ile dik açılı olarak kesişmişti..
Arazi konumuna uygun bir biçimde cadde ve sokaklar bazen merdivenle, bazen de dik olarak birbirlerini kesmişlerdi..
Çıplak Afrodit Heykeli, Apollon ve Korint Tapınakları, Güneş Saati, Aslan Heykeli tüm Akdeniz'de nam salmıştı..
Ege ve Akdeniz'in dalgaları bu şehirde kucaklaşırdı..
Dalgaların getirdiği beyaz köpükler bu kentte dans ediyordu..
Anadolu'nun güneşi en son bu şehirde batıyordu..

*. *. *

Tarih 1615'di..
Amerika Kıtasındaki Hollandalılar Kuzey Atlantik kıyısında bir kent kurdular..
Adına New Amsterdam koydular..
Kent Knidos'un şehir planlamasına göre kurulmuştu..
Knidos'un yerleşimi bire bir uygulanmıştı..
Izgara plandı ve hakça bir yerleşimdi..
Kent 1664 yılında Birleşik Krallığa geçince New York adını aldı...
New York bugün dünyanın en önemli bilim, sanat, kültür ve ticaret merkezlerinden biri..
Özgürlük Heykeli, Empire State Binası, Central Park ve Times Meydanı, Modern Sanat Müzesi, Guggenheim Müzesi ve Modern Tarih Müzeleri her yıl milyonlarca turist çekiyor..

*. *. *

Tarih 1843'tü..
Osmanlı Sultanı 1.Abdülmecit kendisi için Dolmabahçe Sarayı'nın yapılmasını emretti..
Mimar Garabet Amira Balyan ile oğlu Nigoğos Balyan görevlendirildi..
Proje Avrupa mimari tarzlarının karışımıydı..
İnşaatta çok miktarda mermer sütun ve merdiven kullanılacaktı..
Ülkede mermer ocağı çoktu ama yontulmuş, bir sanat eseri haline getirilmişi yoktu..
Gözler Knidos'a çevrildi..
Sultan 1.Abdülmecit'in fermanıyla Knidos'un büyük tiyatrosunun mermerleri yerinden söküldü, gemilere kondu ve Dolmabahçe Sarayı'nda kullanıldı..

*. *. *

Knidos artık yıkık, yitik, talan edilmiş bir kent..
Dünyanın en iyisi denen Çıplak Afrodit heykeli Bizans sarayında yandı..
Ünlü Aslan Heykelini İngilizler kaçırdı..
Birçok heykel ve önemli eser Yunan müzelerinde..
Bize kala kala toprak üstündeki harabeleri kaldı..
Kentin bir bölümü hala toprak altında..
Kazılsa, kimbilir neler çıkacak?.
Bugün Mezgit'te Datça Belediye Başkanı Sayın Gursel Ucar ile beraberlik..
Çok şey konuştuk..
Ama en önemlisi Knidos'tu..
Ankara Knidos'un kazıları için yılda sadece 30 bin lira gönderiyormuş..
Datça Belediyesi kısıtlı ekonomisi ve imkanlarıyla bu paranın iki katını harcıyormuş..
Üzülmemek elde değil..
Ve düşünmeden de edemiyor insan..
Evet Ankara suçlu da..
Yüzde 85'i televizyon izleyen, sadece yüzde 1'i kitap okuyan bir toplum Knidos'a layık olabilir mi?.
Sadece kendi menfaatini, kendi mutluluğunu, kendi yaşamını düşünen, üretmeden tüketen insanlar, Knidos'un değerini bilebilir mi?.
Elbette #HAYIR

*. *. *

Anadolu güneşi her akşam yine Knidos'tan batıyor..
Yolunuz düşerse gün batımını mutlaka izleyin..
Belki güneşin gözyaşlarını göremeyeceksiniz..
Ama inanın hissedeceksiniz..
İyi haftalar..

(Sedat Kaya, Datça)©
9 Nisan 2017