"Drama Köprüsü Bre Hasan Gecemi Geçtin
Ecel Şerbetini Bre Hasan Ölmeden İçtin
Anadan Babadan Bre Hasan Nasıl Vazgeçtin Hasan
At Martini Debreli Hasan Dağlar İnlesin
Drama Mahpusunda Bre Hasan Namın Yürüsün
Drama Köprüsü Bre Hasan Dardır Geçilmez
Soğuktur Suları Bre Hasan Bir Tas İçilmez
Anadan Geçilir Bre Hasan Yardan Geçilmez.."

****

Bu Rumeli türküsü, en çok onun ağzına yakışırdı....
O basbariton sesiyle -deyim yerindeyse-kulağımızın pasını silendi Ruhi Su!..

Kendi ağzıyla;

"Politik içerikli türküler ya da kendi yaptığım küçük şarkılar biçiminde söylüyorum hep bu politik içerikli müziği. Ya yine çoğunlukla politik içerikli türkülerden seçerek ya da devrimci ozanlarımızın politik içerikli şiirlerini seçip müziklendirerek. Ya bir müzik eşliğinde şiir halinde okuyarak ya da tümünü müziklendirebilirsem tümünü müziklendirerek söylüyorum..."

***

Ercüment Gürçay'a aittir şu tespitler;

"Ruhi Su, şiiri de tıpkı halk türküleri gibi önemsemiş, onları yarıştırmadan, özgün yapılarını bozmadan, zaman zaman her ikisini de beğeni ve dünya görüşünün süzgecinden geçirerek, birbiriyle harmanlamış; Mevlana’ dan, Pir Sultan’ a, Köroğlu’ na; Lorca’ dan, Rahip Beranger’ e; Nazım’ dan Ali Yüce’ ye; Melih Cevdet Anday’ a, Fazıl Hüsnü Dağlarca’ ya, Orhan Veli’ ye, Hasan Hüseyin Korkmazgil’ e, Aziz Nesin’ e ve Halim Şefik Güzelson’ a kadar birçok şairin şiirlerini bestelemiş ve yorumlamış, her iki söz sanatının da hakkını vererek taşımıştır..."

***
Öksüzdü;
kendi ifadesi ile; "1.Dünya Savaşı'nın ortada bıraktıklarındandı."
Küçük yaşta keman çalmayı yuttu adeta.
Müzik Öğretmen Okulu ve Ankara Devlet Konservatuarı Opera Bölümü'nü bitirdi.
Konservatuara alınış öyküsünü;
Şadan Gökovalı Hocam şöyle aktarırdı:
"Ahmet Kutsi Tecer ve Sabahattin Ali, Sivas yakından geçerken arabaları bozulmuş.
O arada, bir saz/türkü duyulmuş: 'Ayın şavkı vurur sazın üstüne / Söz söyleyen yoktur sözüm üstüne / gel ey hilal kaşlım dizim üstüne / ay bir yandan sen bir yandan sar beni!'
Çalıp çığıran; Ruhi Su'dur!
Tecer onu Konservatuara alır."
Yıllar sonra
aynı okulda görev yaptı Su, sonra siyasi nedenlerle ayrıldı.
En çok halk türkülerimize ilgi duydu, hep türkü çığırdı.
Otoritelere göre; Ruhi Su,
"Nâzım Hikmet´in yazın dalında tuttuğu yerin, müzik alanındaki seçkin temsilcisiydi."
O, müziğin ulaştığı çağdaşlığı derinliğine bilen, türkülerin gizine varmış, toplumcu-gerçekçi sanatın temsilcisiydi.
Ruhi Su, türkülerini söylediği halkından hiç bir zaman kopmamıştır.
Her defasında halkın dili, sesi, kulağı olmuştur.
Onların özlemlerin türkülerinde dile getirmiştir...

***

Cumhuriyet aydınlanmasının seçkin sanatçısıydı

Ruhi Su, devrimciydi.
Baskıyı, sömürüyü, yoksulluğu, kavgayı...
Çok sevdiği Türkiye'yi...
Anadolu'yu...
En güzel türkülerde dillendirirdi.
Bir söyleşidendir şu sözleri:
"Nâzım Hikmet neyi seviyorsa, onu anlatıyor değil mi?
Onun dünyaya bir bakış açısı var.
O açıdan, ağaca da bakıyor, insana da.
Ortak olan şey söz güzelliği, fikir güzelliği, şiir gücü..."

***

Şiir, yazı ve konuşmalarını “Ezgili Yürek” (1985) adlı kitapta topladı.

”Ruhi Su’ ya Saygı” adlı kitap 1988‘de yayımlandı.

Sanatçının yapıtları arasında: Seferberlik Türküleri, Kuvayı Milliye Destanı, Yunus Emre, Karacaoğlan, Pir Sultan Abdal, Şiirler Türküler, Köroğlu, El Kapıları,Sabahın Sahibi Var, Semahlar bulunuyor.

***
İnandığı doğrultudan zerre kadar ödün vermeden mücadele etti.
12 Eylül darbecileri ve onun yancıları, yakalandığı hastalıktan kurtulabilmesi için Avrupa´ya tedaviye gitmesi gerekirken, Usta'ya pasaport vermediler...
Bir anlamda "zamansız" ölümünü hazırladılar.
Nâzım Baba'nın "onlar türkülerimizden korkuyorlar" dizesine uyumlu olarak(!)
20 Eylül 1985'te cenazesinde "Ruhi Su'lar Ölmez" diye slogan atan 160 kişi gözaltına alındı...
Yani; öldükten sonra bile onu rahat bırakmadılar...

***

Aziz Nesin, Ruhi Su´nun mezarı başında yaptığı konuşmada;
"Sesi güzel, işi güzel, kendi güzel, içi güzel bir insanı yitirdik.
Kendisinden geriye dünyamızda durmadan su gibi akacak güzellikler kaldı.
Şeyh Galip´in Nefi için söylediği (Eyvah ki, bir çorak vadide akıp gitmişsin) dizesindeki gibi, Ruhi Su da çorak yönetimlerin çölünde akıp gitti.
Ama gönüllerimizde yerini alarak!" demiştir...
37 yıl önce bugün aramızdan ayrılan Ruhi Su; Türkiye için bir büyük değerdir...
Türküleriyle yaşayacak, türkülerimizde yaşayacaktır!..
Onun için ne yazılsa azdır.
Selâm olsun dik duranlara...
Selâm olsun
Ruhi Su sözüyle;
“Benim beyaz unum ak güvercinim
Bilirim kardeş gelen gündedir”
 

Dörtlü fotoğraf: 

İlhami Soysal, Uğur Mumcu, Ruhi Su ve Fakir Baykurt