John Wayne...

Kovboy f ilmlerinin unutulmaz yıldızı... Özellikle TRT'deki Pazar sabahı Western kuşağının hafızalarımza kazınmış vazgeçilmez aktörü! Vahşi Batı'nın "en cesur, en sert en hızlı en baba" kovboyu! Zaman zaman da süvari subayı! 1940'ten 1970'e kadar bir Hollywood efsanesi! "The Duke" lâkaplı Oscar'lı star o!.. (Lâkabı, 'Dük' gençliğindeki köpeğinin isminden kaynaklanır) Çevirdiği 250 filmin 142'sinde başrol, onundur. True Grit (Gerçek Selam) 1969 ile "en iyi erkek oyuncu" Oscar'ını kazanmıştır. ** Bugün 11 Haziran. Ünlü aktörün 41.ölüm yıldönümü...

John Wayne'i ilginç bir "iddiayla" ve hayranı olduğu "Anadolu kahramanı" ile analım. Sovyet gizli servisi KGB, John Wayne'i en az dört kez öldürmeye çalışmış! Yazar Michael Munn kaleme aldığı ‘‘John Wayne: The Man Behind The Myth’’ adl kitapta, Sinema meraklısı olarak da tanınan, her fırsatta film seyreden Sovyet diktatörü Stalin'in "ünlü aktörün öldürülmesini istediğini" ileri sürer. Yazar Michael Munn'a göre sebebi de; aktörün "sıkı anti-komünist olması, dolayısıyla dünyadaki geniş bir izleyici kitlesini etkileme korkusudur".

**

John Wayne, 1979'da ve ölümünden kısa süre önce, yazar Munn'a ‘‘Komünistler beni öldürmeye çalıştı ama başarılı olamadılar’’ der. Yazar, bunu aktörler Orson Welles ve Peter Cushing'e de teyit ettirir, bigisini de kitabına koyar.

 **

ABD'nin FBI ajanları suikast girişimlerinden haberdardır. John Wayne'i koruma altına alırlar. Hatta bir defasında KGB ajanlarını yakalarlar. Wayne'i iki tetikçiyle biraraya getirirler. Deniz kenarına götürülüp diz çöktürülen ajanlara ünlü kovboy kurusıkı tabancayla ateş eder. John Wayne, ‘‘Bu komünistlere beni korkutamayacaklarını göstermek istedim’’ demiştir... Wayne, o dönem Mc Carthy rejimi ile sıkı işbirliği yapmış, demokrat yapılı çok sayıda meslektaşını da ihbar etmiştir..

**

Sonrası... Stalin o günlerde bir sinemada hayatını kaybetti geçirdiği kalp kriziyle. İktidarı Kruşçev ele geçirdi. SBKP’nin 20. Kongresi’nde onu sıkı sıkıya eleştirir Kruşçev şu sözleri de tarihe not düşer; "Bu cinayet planı, Stalin’in çılgınlıklarından biriydi. O ölünce John Wayne’i öldürme kararı kaldırıldı."

 **

Peki, John Wayne kime hayrandır? Bakın "Röportaj Ustası" Hikmet Ferudun Es'e verdiği röportajdaki şu ifadelere; "Dünya folkloruna ve özellikle atçılıkla ilgili hikayelere ilgi duyarım. Benim Türkiye’de çok önemli bir dostum var. Hatta üstadım! Dünyanın en büyük süvarisi. O, benim bugün filmlerde yaptığımı, yüzlerce yıl önce gerçekten yaşayan biri. Dağların atlı bekçisi; Köroğlu! Bugünkü kovboy hikayelerinin hemen hemen hepsi bir 'Bolu Beyi ve Köroğlu' hikayesidir." Gazeteci Es, Prof. Jacobson’ın yazdığı "Köroğlu" kitabını da John Wayne'e hediye etmiştir.

 **

İlginç değil mi? Bir sinema tutkunu Sovyet diktatör... Bir ABD'li antikomünist, ırkçı, Vietnam'da savaştan yana popüler aktör... Bir suya düşen suikast plânı...