Tarım işçiliğinde Roman dramı

İzmir Romanlar Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği’nin (İZROMDER) Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Avrupa Birliği ve Mali Yardımlar Başkanlığı'nın desteğiyle yürüttüğü, “İlle De Bir İş Olsun Projesi!’’ kapsamındaki seminerlerin 2'ncisi düzenlendi. Çankaya Kordon Otel'de düzenlenen semine de konuşan Kalkınma Atölyesi Başkanı Ertan Karabayık ve ünlü tarihçi Prof. Dr. Kemal Arı romanların tarihten bu yana karşılaştığı sorunlardan bahsetti.

Kalkınma Atölyesi Başkanı Ertan Karabayık, dünyanın en yoksul kişilerinin mevsimlik işçiler olduğuna değinerek, “Mevsimlik tarım işçiliği sefaletin en keskin yaşandığı alandır. Bu alanda dahi romanlar en alt sıradadır” dedi.

Seminerin açılışında konuşan İZROMDER Başkanı Abdullah Cıstır, dernek çatısı altında hazırladıkları İlle de Bir İş Olsun Projesi ile kamusal bir çalışmaya soyunduklarını ve bu bağlamda üstlerine büyük görev düştüğünü söyledi.

Türkiye'de iş hayatına girme yolunda diplomalı veya belgeli kalifiyeli çalışanların öncelik kazandığı bir dönemin içinden geçildiğini belirten Cıstır, bu sürecin Romanları olumsuz etkilediğinin altını çizdi.

Kent dinamikleriyle uyumlu proje

Romanların eğitimsizlikten kaynaklı özgüven eksikliği yaşadığını, bunun sonucunda ise istihdama erişimlerinin git gide zorlaştığını dile getiren Abdullah Cıstır, “Romanların işe en çok ihtiyacı olan bir döneme girdik ve mahallelerde araştırmalar yaptık. Talebimiz Romanların iş dünyasında kendilerine yer bulmaları ve istihdam edilmeleriydi. Bu bağlamda kentin değişen dinamikleriyle uyumlu iş makinesi operatörlüğü fikrini geliştirdik. Bu il dinamikleri açısından da beklenmeyen ve ezber bozan bir talepti. Biz yaşadığımız kentin ve ülkenin yapısal değişikliğne uygun, artan kentsel dönüşüm projelerine uygun bir meslek seçiminde bulunduk” diye konuştu.

Kalkınma Atölyesi Başkanı Ertan Karabıyık, Türkiye’nin birçok bölgesinde mevsimlik işçiler ile ilgili çalışma yaptıklarını ve bu işçilerin dahi kendi aralarında acımasız rekabet olduğunu söyledi.

“Yoksulluk savaşı çıkabilir”

Mevsimlik tarım işçilerinin ülkenin gıda güvenliği olarak tanımlayan Karabıyık, “Mevsimlik artım işçileri ülkenin her yerine gidiyor. Her ilde mevsimlik tarım işçisi bulunmakta. Son yıllarda en çok Suriyelileri bu alanda görebiliyoruz. Suriyeli göçmenlerin tarımsal alandaki işçi sayıları artıyor. Geçmişte burada çalışan mevsimlik işçiler artık yok. 2013 yılında Suriyeli tarım işçilerinin oranı yüzde 5 iken bu rakam 2016 yılında yüzde 82’ye yükseldi. Tarım alanlarında işsizlik yüzünden yoksullar savaşı dahi başlayabilir” dedi. 

Karabıyık, mevsimlik işçilerin tarımda büyük rol oynadığını, tüm ürünlerde emeklerinin bulunduğunu ifade ederek, çoğunlukla doğu ve güneydoğudan ülkenin her yerine gittiklerini belirtti.

Anadolu'daki yabancı göçmen işçilerin varlığına dikkati çeken Karabıyık, Gürcü, Azeri, Ermeni, İranlı, Afgan, Kazak, Özbeklerle karşılaştıklarını söyledi.

Tarımda Suriyeli sayısı arttı

Karabıyık, Suriyeli işçilerin son yıllarda oranlarının arttığını ifade ederek, şu değerlendirmede bulundu: "Biz buna yoksulların mücadelesi diyoruz. Mevsimlik işçiler toplumun en yoksul kesimidir. Bu işçiler arasında Romanlar doğrudan iş bulamıyor. Diğer işçiler iş bulduktan sonra eğer işçi ihtiyacı varsa Roman işçilere iş veriliyor. Ön yargılar var, ayrımcılık var. Roman mevsimlik tarım işçileri, mevsimlik tarım işçilerinin sorunlarının hepsini daha derinden yaşıyor."

Etkinlikte Dokuz Eylül Üniversitesi Atatürk İlke ve İnkilap Tarihi Enstitüsü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kemal Arı da mübadelede Romanların yaşadıklarına ilişkin sunum yaptı.