Çevre ve Şehircilik ile Maliye Bakanlıkları tarafından hazırlanan, "Yapı Kayıt Belgesi Verilmesine İlişkin Usul ve Esaslar" başlıklı tebliğe göre, Yapı Kayıt Belgesi 31 Aralık 2017'den önce yapılmış yapılar için verilecek. Belge için müracaatlar 31 Ekim 2018'e kadar yapılacak, belge bedeli ise 31 Aralık 2018'e kadar ödenebilecek.
e-Devlet'den başvuru yapılabilecek
Yapı Kayıt Belgesi için başvurular, yapı sahiplerinden herhangi birisi veya vekili tarafından, e-Devlet üzerinden "Yapı Kayıt Belgesi Formu"nun doldurulmasıyla veya kurum ve kuruluşlara yapılabilecek.
Müracaatların e-Devlet üzerinden yapılması durumunda, formun eksiksiz olarak doldurulması ve Yapı Kayıt Belgesi bedelinin yatırılmasından sonra Yapı Kayıt Sistemi tarafından oluşturulan yapı belgesi, talepte bulunan yapı sahibince e-Devlet kanalıyla alınabilecek.
Başvuru kurum ve kuruluşlara yapılmışsa, Yapı Kayıt Belgesi Formu müracaat sahibinin beyanına göre eksiksiz doldurulup Yapı Kayıt Belgesi bedelinin yatırılması sağlandıktan sonra form sistem üzerinden onaylanmak üzere müdürlüğe gönderilecek. Daha sonra bir örneği talepte bulunan yapı sahibine verilecek.
Emlak vergi değeri ve maliyet bedeli toplamı üzerinden hesaplanacak
Düzenleme kapsamında Yapı Kayıt Belgesi bedeli, yapının bulunduğu arsanın 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu'na göre belirlenen emlak vergi değeri ile yapının yaklaşık maliyet bedelinin toplamı üzerinden, konutlarda yüzde 3, ticari kullanımlarda yüzde 5 olarak belirlendi.
Yapı Kayıt Belgesi bedeli, yapının bulunduğu arsanın emlak vergi değeri, ilgili belediyeden temin edilen arsa ve arazi asgari metrekare birim değerleri esas alınarak hesaplanacak.
Ruhsatsız binaya bedelin tamamı ödenmeden belge düzenlenmeyecek
Yapı ruhsatı veya yapı kullanma izni bulunmayan yapılardaki aykırılıklarda ise Yapı Kayıt Belgesi bedelinin tamamı ödenmeden Yapı Kayıt Belgesi düzenlenmeyecek.
Bu kapsamda Yapı Kayıt Belgesi bedelinin tamamını ödeyen malik, genel hükümler çerçevesinde diğer yapı maliklerinden kendi paylarına düşen miktarı talep etme hakkına da sahip olacak.
Yapı kullanma izni alındıktan sonra yapılmış aykırılıklarda, aykırılık hangi bağımsız bölüm/bölümler ile ilgili ise o bağımsız bölümlerin maliklerinin kendi paylarına düşen bedeli ödemeleri durumunda aykırılığı olan bağımsız bölüm belirtilerek söz konusu belge düzenlenecek.
Yıkım kararları ve İdari para cezaları iptal edilecek
Yapı Kayıt Belgesi verilen yapılarla ilgili 3194 sayılı İmar Kanunu uyarınca alınmış yıkım kararları ile tahsil edilemeyen idari para cezaları da iptal edilecek.
Belge alındıktan sonra, yapı ruhsatı alıp da yapı kullanma izin belgesi almamış veya yapı ruhsatı bulunmayan yapılarda, yapı kullanma izin belgesi aranmaksızın kullanım maksadı değişiklikleri de dahil olmak üzere tapuda cins değişikliği ve kat mülkiyeti tesisi yapabilecek.
İnşaat halindeki yapılar da düzenleme kapsamında
Öte yandan, inşaat halindeki yapılara da 31 Aralık 2017 tarihi itibarıyla bitmiş kısımları için ilave inşaat alanı ihdas etmemek şartıyla Yapı Kayıt Belgesi verilebilecek. Ayrıca Yapı Kayıt Belgesi verilen kısımların eksik inşaat işleri tamamlanabilecek.
Yapı Kayıt Belgesi verilen yapılarda ruhsat alınmaksızın yapılabilecek basit onarım ve tadilatlara izin verilen düzenleme kapsamında belge sahibi yapılarda iş yeri açma ve çalışma ruhsatı da yapı kullanma izin belgesi aranmaksızın verilebilecek.
Hazine ve belediyeye ait taşınmazlar üzerindeki yapıların durumu
Yapı Kayıt Belgesi alınan yapıların Hazineye ait taşınmazlar üzerine inşa edilmiş olması halinde, Yapı Kayıt Belgesi sahipleri ile bunların kanuni veya akdi haleflerinin talepleri üzerine bu taşınmazlar Bakanlıkça tespit edilen veya ettirilen rayiç bedel üzerinden doğrudan satılacak.
Bu şekilde yapılacak satışlarda satış bedeli, en az yüzde 10'u peşin ödenmek üzere 5 yıla kadar taksitlendirilebilecek. Taksit tutarlarına ödeme tarihine kadar kanuni faiz oranının yarısı uygulanacak.
Belediyelerin özel mülkiyetinde olan taşınmazlar üzerine inşa edilmiş yapılara ise Yapı Kayıt Belgesi verilebilecek. Böyle bir durumda, Yapı Kayıt Belgesi sahipleri ile bunların kanuni veya akdi haleflerinin talepleri üzerine bedeli ilgili belediyeye ödenmek kaydıyla taşınmazlar rayiç bedel üzerinden belediyelerce doğrudan bunlara satılabilecek.