Theseus Atina'nın kurucu kralıydı.

Güçlü ve saygındı.

Gemisiyle çıktığı ve büyük bir zaferle döndüğü Girit zaferinden sonra Atinalılar onu ölümsüzleştirmek istediler.

30 kürekli  gemiyi limanda bir müzeye çevirdiler.

Hergün yüzlerce insan geziyor, Theseus'u yüceltiyordu.

Ancak yıllar içinde geminin ahşabı çürümeye başladı.

Atinalılar çürüyen her kalası sökerek, yerine yenisini çaktılar.

Ama zamana karşı koymak mümkün mü?

Yıllar yıllar sonra geminin tek bir orijinal parçası kalmadı.

Atina limanında sergilenen gemi baştan sona yenilenmişti.

Yunan tarihçi Plutarkhos’un anlattığı bu efsaneden sonra 2500 yıldır cevaplanamayan bir soru gündeme geldi.

“Her parçası yenilenmiş bu gemi hala Theseus’un gemisi sayılabilir mi?”

Soru felsefe dünyasında bir paradoks haline geldi.

Filazoflar yoğun bir tartışmaya girdiler.

Herakleitos'a göre varlıklar sürekli bir devinim, değişim içindeydi.

Bu nedenle Theseus'un gemisi Atina limanına demir attıktan bir gün sonra orijinalliğini yitirmiş, başka bir gemi haline gelmişti.

Aristoteles'e göre, biçimsel neden, bir şeyin ne olduğunu tanımlardı.

Bu nedenle Theseus'un gemisi, tüm parçaları değişse bile, şekli değişmediği için aynı gemi olarak kalmıştı.

Theseus'un gemisi yüzyıllarca tartışıldı, ortak bir karara varılamadı.

17. yüzyılın önemli İngiliz felsefecisi  Thomas Hobbes, bu tartışmaya yeni bir boyut getirdi.

"Theseus'un Gemisi'nden çıkarılan tüm parçalar kullanılarak aynı şekilde ikinci bir gemi yapılırsa bu gemi Theseus'un Gemisi olur mu?"

Hadi gelin çıkın işin içinden.

Diyelim ki; Atinalılar eski kalasları bir yere yığdılar ve sonra  onlardan yeni bir gemi inşa ettiler.

Atina limanında yan yana yanaşmış iki gemi var.

Biri zafer üstüne zafer kazanan ama eski halinden hiçbir parça kalmayan gemi. Diğeri zaferler kazanan geminin parçalarından yapılan yeni bir gemi.

Hangisi gerçek Theseus'un Gemisi?"

Bu Paradoksun kimlik sorunuyla da yakın ilişkisi var.

Özellikle yapay zeka ve robot yarışının hızlandığı   bu dönemde.

Düşünün...

Teknoloji gelişti, siz yaşlandıkça tüm organlarınız değiştirildi.

Kolunuz, bacağınız, iç organlarınız, hatta beyniniz bile elektronik parçalarla yenilendi.

Adeta yarı robot, yarı insan oldunuz. 

O halde siz kimsiniz?

Başlangıçtaki siz mi, yoksa yapay bir canlı olan siz mi?

Cevaplar lütfen...