İnternette görgü kuralları

Eğitim Danışmanı, Eğitmen, Yazar Suna Okur’un Ötekiadam Yayınları’ndan çıkan ‘Suna Okur ile Zarafet, Go?rgu? ve Protokol’ isimli kitabı bu konuda önemli bir boşluğu dolduruyor.

Yazar Suna Okur, kitabında iletişim adabını şöyle anlatıyor:

E – POSTA ADABI

E-POSTANIN KARTPOSTALDAN FARKI YOK

E-posta güvenilir bir iletis?im aracı değildir. Bu sebeple çok gizli ve çok özel iletilerin elektronik ortamda gönderilmesi uygun deg?ildir. Bazen açık bir kartpostaldan farksız oldug?u unutulmamalıdır.

YANLIŞ KİŞİLERE GÖNDERMEYİN

Bir e-postada iki bölüm vardır, bilgi ve metin kısmı. Bas?lık bilgilerini düzenlerken e-postanın kime gittig?ine bir kez daha göz atmakta fayda vardır. Çünkü bazen isim benzerliklerinden dolayı mailiniz çok farklı kimselere gidebilmektedir.

HER MAİLE YÖNETİCİNİZİ EKLEMEYİN

Bas?lık bölümünde bulunan bilgi kısmına her mailde yöneticinizi eklememeye özen göstermelisiniz. Yöneticilerin her mailde bilgiye yazılması, gereksiz bir yıg?ın maille ug?ras?malarına ve zaman kaybına sebep olmaktadır. Yöneticiyi bilgiye koyarken “Bu maildeki bilgilerden yöneticim gerçekten haberdar olmalı mı?” sorusunu kendimize sormalıyız.

BCC KULLANIMI ETİK OLMALIDIR

Birisiyle yazıs?ırken bir bas?ka s?ahsı bcc’ye eklersek, yazıs?tıg?ımız kis?i, Bcc’de olanı göremez. I?letis?imde s?effaflık ilkesi ihlal edilmis? olur. Ancak Bcc kullanımı bazen toplu gönderilerde listedeki s?ahısların birbirilerinin adresini görmemeleri için kullanılabilir ki bu şekilde kullanımı çok zariftir.

MAİL ADRESLERİNİ KIDEM SIRASINA GÖRE YAZIN

E-posta dag?ıtımlıysa astlara ve üstlere birlikte gidiyorsa öncelikli olarak üst makamların adresini, sonra da kıdem sırasına göre astları listelemek gerekmektedir. Bilgi kısmında üst makamın adresi, astlardan sonra yazılmamalıdır.

KONU KISMINDA KISALTMA YAPILMAMALI

Konu bölümüne hakkında, dair, ait ibareleri yazılmaz çünkü bunları yazmak muhatabımızın zekâsına hakaret olarak yorumlanmaktadır. Ayrıca konu, içerig?i özetleyen birkaç kelimeden olmalıdır. Konu kısmında kısaltma yapılmamalıdır. “Rapor” uygunsuz bir konu bas?lıg?ıdır çünkü daha sonra arandıg?ında bulmayı kolaylas?tıracak anahtar kelimelerden yoksundur. Bunun yerine mesela “Güncellenmis? 2014 Bütçe Raporu” gibi birkaç detayı barından bir konu bas?lıg?ı, arandıg?ında bulmayı kolaylas?tıracag?ı için daha iyi bir bas?lıktır.

SAYGI BİLDİREN KELİMELERDE KISALTMA YAPMAK SAYGISIZLIK

E-posta metnini olus?tururken mail daima hitapla bas?lar. Hitapsız mail gönderilmez. Metni olus?tururken cümleler tam ve anlamlı olmalı, kelimelerde kısaltma yapılmamalıdır. Özellikle saygı bildiren kelimelerde kısaltma yapmak saygısızlık olarak deg?erlendirilir. Sayın yerine sn, saygılar yerine syg, tes?ekkürler yerine ts?k diye kısaltılmaz, kelimeler tam yazılmalıdır.

ELEKTRONİK ORTAMDA BAŞSAĞLIĞI DİLENMEZ

Bas? sag?lıg?ı mesajı, tebrik, özür, nikâh veya nis?an davetiyeleri elektronik ortamda gönderilmez. Bu tür gönderiler muhatabımızı dikkate almadıg?ımız veya davete katılmasını istemedig?imiz s?eklinde yorumlanabilir.

BÜYÜK HARFLE YAZMAK BAĞIRMAK ANLAMINA GELİR

Tamamı büyük harfle yazılan mailler bag?ırmak anlamındadır. Elektronik ortamda bir kelimeyi bile -kısaltmalar hariç- büyük harfle yazmaktan kaçınmak gerekir. Türkçe karakterlerin yaygınlas?ması için mail Türkçe karakterle yazılmalıdır.

RESMİ YAZIŞMALARDA GÜLÜCÜK KULLANMAYIN

Gülen yüz, ag?layan yüz gibi “smiley”ler is? ortamında tanıs?ıklıg?ımız veya görüs?memiz olmayan kimselere kullanılırsa laubalilik olarak deg?erlendirilir. Smiley’ler ancak çok samimi oldug?unuz kimselerle yapılan gayrı resmî yazıs?malarda kullanılır.

HER MAİLDEN SONRA OKUNDU TEYİDİ İSTEMEYİN

Her mailden sonra okundu teyidi istenmesi güvensizlik olarak algılanmaktadır. Mailin sonunda iletis?im bilgilerinin bulunması gerekir. Muhatabınız bir bas?ka iletis?im yönetimini kullanmak istedig?inde nezaketen is?ini kolaylas?tırmak gerekir.

BAS?KASININ YÜZÜNE SÖYLENMEYECEK S?EYLERİ YAZMAYIN

Unutulmamalıdır ki muhatabınız üslubunuza bakarak sizi deg?erlendirme yoluna gitmektedir. Bu sebeple, bilhassa kurum içi maillerde, emredici tonlardan uzak durmak gerekir. Bas?kasının yüzüne söylenmeyecek s?eyler elektronik ortamda yazılmamalıdır. E-postanın yazıldıg?ı alan, nezaket ve görgü kurallarından azade deg?ildir. Özellikle kaba söz ve imadan mail yazarken de kaçınmak gerekir.

SAHİBİNE SORULMADAN E-POSTASI BAŞKASINA VERİLMEZ

Toplu maillerde gizli karbon kopyayı kullanmadan kis?ilerin adreslerini gizlememek, kis?ilerin mahremine saygısızlık olarak deg?erlendirilir. Çünkü ev ve cep telefon numarası nasıl s?ahsa sorulmadan bir bas?kasıyla paylas?ılmazsa e-posta adresleri de aynı muameleyi hak etmektedir.

BU E-POSTAYI 10 KİS?İYE GÖNDER, GÖNDERMEZSEN...

Son zamanlarda popülerles?en “Bu e-postayı 10 kis?iye gönder, göndermezsen...” gibi mailleri bas?kalarına göndermek görgüsüzlüktür.

POLİTİK GÖRÜS?ÜNÜZÜ DESTEKLEYEN BİR E-POSTAYI…

Savundug?unuz politik görüs?ü destekleyen bir e-postayı ilgili ilgisiz herkese göndermek uygunsuz ve daha sonra üzülme sebebiniz olabilecek bir davranıs?tır. Gelen e-posta, listelere hiçbir filtre kullanılmadan gönderilmemelidir.

SOSYAL MEDYA ADABI

DÜN TANIŞTIĞINIZ KİŞİYE ARKADAŞLIK TEKLİF ETMEYİN

Birkaç gün önce tanıs?ılan ve herhangi bir samimiyet gelis?tirilmemis? insanlara sosyal paylas?ım sitelerinde arkadas?lık teklif etmek görgüsüzlüktür. Ayrıca arkadas?lık teklifi için yas?, mevki ve statü göz önünde bulundurulmalıdır.

SAYFANIZI BEĞENMESİ İÇİN ISRAR ETMEYİN

Listenizde olanlara blogunuzu, sayfanızı, grubunuzu beg?enmeleri için baskı yapmak, bu isteg?e uymayanları tekrar tekrar uyarmak uygun bir davranıs? deg?ildir.

SORMADAN ETİKETLEME

Fotog?raf albümündeki kis?ilerin haberi olmadan, kendilerine sorulmadan fotog?raflarını yayınlamak ayrıca adlarını fotog?rafın üstüne yazmak kaba bir davranıs?tır.

EG?İTİMSİZLİG?İN VE SAYGISIZLIG?IN GÖSTERGELERİ

Kis?isel notlar veya ilaç reklamları için arkadas?ların Facebook duvarlarını kullanmak, buralara laubali mesajlar yazmak, takma ad kullanarak sosyal paylas?ım sitelerinde kaba, çirkin, ayıp sayılacak s?eyler yazmak ve siyasi yorumlarda bulunmak eg?itimsizlig?in ve saygısızlıg?ın göstergesidir.

Unutmamak gerekir ki internet ortamında insanlar, bizi yazdıg?ımız s?eylere göre yorumlayacaklardır. Bu sebeple, yazdıklarımızı bir kez daha gözden geçirmekte fayda vardır.

GEZDİĞİN GÖRDÜĞÜN, YEDİĞİN İÇTİĞİN SANA KALSIN

Sosyal paylas?ım sitelerinde ruh halinizi yazmak, mahrem konuları paylas?mak, ne yiyip içtig?inizi ilan etmek, gezilen yerlerin reklamını yapmak, insanları özendirmeye çalıs?mak görgüsüz olarak deg?erlendirilme sebebidir.

DEVAMLI CEP TELEFONUYLA OYNAMAK…

Bir arkadas? görüs?mesinde, yemekte veya toplantıda devamlı cep telefonuyla oynamak, mesaj yazmak ve etrafla ilgilenmemek görgüsüzlük olarak deg?erlendirilir.