2009 yılından bu yana Ankara Üniversitesi Sualtı Arkeolojik Araştırma ve Uygulama Merkezi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Vasıf Şahoğlu başkanlığında yürütülen kazı çalışmaları, kazı alanının temizlenmesinin ardından başladı.
Çeşmeli Arkeolog Hüseyin Vural keşfetmişti
2001 yılında Çeşme Müzesi'nde Uzman Arkeolog olarak görev yapan Çeşmeli Arkeolog Hüseyin Vural tarafından tesadüfen keşfedilen Çeşme merkezinde, Musalla Mahallesi'ndeki Bağlararası, gerekli önlemlerin alınmasıyla yok olmaktan kurtarılmıştı. 2002-2005 Yılları arasında Çeşme Arkeoloji Müzesi ile Ankara Üniversitesi Sualtı Arkeolojik Araştırma ve Uygulama Merkezi’nin (ANKÜSAM) ortaklaşa gerçekleştirdikleri kazı, Prof. Dr. Hayat Erkanal’ın bilimsel başkanlığında sürdürülmüştü. 3 yıllık bir aranın ardından 2009 yılından itibaren yeniden başlayan bu merkezdeki kazılar, ANKÜSAM faaliyetleri çerçevesinde Prof. Dr. Vasıf Şahoğlu başkanlığında sürdürülüyor.
Çeşme'nin tarihi 4600 yıl öncesine dayanıyor
Çeşme Bağlararası’nın yerleşim tarihi, şu ana kadar gerçekleştirilen çalışmalar ışığında günümüzden 4600 yıl kadar geriye gidiyor. O dönemde, taş temelli kerpiç duvarlara sahip yapılarda yaşayan en eski Çeşmelilerin, denizcilik ve tarımla uğraştıkları belirlendi.
3700 yıllık şaraphane bulundu
Bağlararası’ndaki kazılar, günümüzden yaklaşık 3700 yıl önce burada çok büyük bir depremin yaşandığını ortaya koydu. Bu büyük deprem sırasında tüm yerleşme yerle bir olarak, o an kullanılan binalar tamamen yıkılıp, yerleşmedeki hayat kesintiye uğradı. Bu deprem sırasında yıkılarak kullanımdan çıkan önemli bir yapı, günümüzden 3700 yıl önce kullanılan bir şaraphane binasıdır. Anadolu’nun bilinen en eski şaraphanelerinden biri olan bu örnek, şarap üretiminin gerçekleştirildiği ve elde edilen ürünün dinlendirilerek depolandığı bir düzenlemeye sahip.
Çok miktarda balık kılçığı bulundu
Çeşme'nin tarihine ışık tutan kazılar sırasında, çok miktarda balık kılçığı ile bazı karbonlaşmış buğday ve üzüm çekirdekleri ve karbonlaşmış badem bulundu. Üzüm suyunun dinlendirilerek şaraba dönüştürüldüğü bir çeşit sarnıç olarak görev yaptığı sanılan mekan içerisinde de, çok sayıda yonca, gaga ve yuvarlak ağızlı testi ile yarım küresel formlu çanaklar bulundu. Bağlararası Kazısı'ndaki buluntuların önemli bölümü, Çeşme Kalesi'ndeki Müze'de sergileniyor.
Anadolu arkeolojisi açısından daha önce bilinmeyen yeni veriler ortaya koyan Bağlararası Kazısı'yla, Çeşme’nin Ege dünyası ile olan yakın bağları da tespit edildi.
Çeşme tarihi açısından önemli bulguların elde edildiği Bağlararası Kazısı, yaz sonuna kadar devam edecek.